ลักษณะการใช้งานผ้ากันไฟปัจจุบันผู้ประกอบการโรงงานส่วนใหญ่ให้ความสำคัญกับความปลอดภัยภายในโรงงานมากขึ้น ทำให้ความต้องการใช้ผ้ากันไฟเพิ่มสูงขึ้น ผ้ากันไฟถูกนำมาใช้งานหลากหลายรูปแบบ โดยมีวัตถุประสงค์หลักคือการป้องกันและควบคุมอัคคีภัย รวมถึงการป้องกันความร้อนจากกระบวนการผลิตต่างๆ บทบาทของผ้ากันไฟในโรงงานอุตสาหกรรมสามารถแบ่งตามลักษณะการใช้งานได้ดังนี้:
1. งานป้องกันประกายไฟและสะเก็ดไฟ (Welding & Grinding Protectio
n)
นี่คือการใช้งานที่พบเห็นได้บ่อยที่สุดในโรงงาน:
ผ้าม่านกันประกายไฟ (Welding Curtains): ใช้แขวนกั้นพื้นที่ทำงานเชื่อม ตัด เจียรโลหะ เพื่อป้องกันไม่ให้ประกายไฟ สะเก็ดไฟร้อน หรือโลหะหลอมเหลวกระเด็นไปถูกอุปกรณ์ติดไฟง่าย วัตถุไวไฟ หรือพนักงานที่ทำงานในบริเวณใกล้เคียง ช่วยจำกัดพื้นที่อันตราย
ผ้าห่มกันสะเก็ดไฟ (Welding Blankets): ใช้คลุมเครื่องจักร โต๊ะทำงาน สายไฟ สายไฮดรอลิก หรือวัตถุไวไฟต่างๆ เพื่อป้องกันความเสียหายจากประกายไฟและสะเก็ดไฟที่กระเด็นจากการเชื่อมหรือตัดโลหะ
2. ฉากกั้นและม่านกันไฟ (Fire Barriers & Fire Curtains)
ใช้เพื่อจำกัดการลุกลามของไฟและความร้อนในอาคาร:
ฉากกั้นแบ่งโซน (Compartme
ntation): ติดตั้งเป็นฉากกั้นถาวรหรือกึ่งถาวร เพื่อแบ่งพื้นที่ในโรงงานออกเป็นส่วนๆ (Fire Compartme
nt) หากเกิดเพลิงไหม้ขึ้นในโซนใดโซนหนึ่ง ผ้ากันไฟจะช่วยจำกัดไม่ให้ไฟลุกลามไปยังโซนอื่นได้อย่างรวดเร็ว ทำให้มีเวลาในการควบคุมสถานการณ์และอพยพผู้คนมากขึ้น
ม่านกันไฟสำหรับช่องเปิด (Opening Protectio
n): ติดตั้งบริเวณช่องเปิดขนาดใหญ่ เช่น ประตู หน้าต่าง ช่องทางเดิน หรือสายพานลำเลียงสินค้า เพื่อทำหน้าที่เป็นม่านกันไฟอัตโนมัติที่ทำงานเมื่อเกิดเหตุเพลิงไหม้ ช่วยปิดกั้นเส้นทางลามของไฟและควัน
3. หุ้มฉนวนและป้องกันความร้อนสำหรับอุปกรณ์และท่อ (Equipment & Pipe Insulatio
n/Protection)
สำหรับเครื่องจักรและระบบที่มีอุณหภูมิสูง:
หุ้มท่อและวาล์วไอน้ำ/ลมร้อน: ใช้หุ้มท่อส่งไอน้ำ ท่อลมร้อน หรือวาล์วที่ร้อนจัด เพื่อป้องกันการสูญเสียความร้อนจากระบบ (ประหยัดพลังงาน) และป้องกันพนักงานจากการสัมผัสพื้นผิวที่ร้อนจัดโดยไม่ตั้งใจ
หุ้มเครื่องจักร/เตาอบ: ใช้บุหรือหุ้มผนังด้านนอกของเครื่องจักรที่มีอุณหภูมิสูง เช่น เตาอบอุตสาหกรรม เตาหลอม เพื่อลดการแผ่รังสีความร้อนออกสู่บริเวณทำงาน และช่วยควบคุมอุณหภูมิภายในเครื่องจักรให้คงที่
ปลอกหุ้มสายไฟ/สายไฮดรอลิก (Heat Protectio
n Sleeves): ใช้หุ้มสายไฟ สายควบคุม หรือสายไฮดรอลิกที่ต้องทำงานใกล้กับแหล่งความร้อนสูง เพื่อป้องกันความเสียหายจากความร้อนที่อาจทำให้สายเสื่อมสภาพหรือเกิดการลัดวงจร
4. ผ้าห่มดับเพลิง (Fire Blankets)
เป็นอุปกรณ์ดับเพลิงเบื้องต้นที่สามารถหยิบใช้งานได้อย่างรวดเร็ว:
ใช้สำหรับคลุมไฟที่เกิดจากของเหลวไวไฟขนาดเล็ก เช่น ไฟไหม้กระทะในห้องครัว ไฟไหม้ถังขยะ หรือใช้คลุมร่างกายผู้ที่ติดไฟ เพื่อช่วยดับไฟโดยการตัดออกซิเจนไม่ให้ไปเลี้ยงเชื้อเพลิง
5. เสื้อผ้าและอุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE - Personal Protectiv
e Equipment)
แม้จะไม่ใช่ผ้ากันไฟโดยตรง แต่เป็นผลิตภัณฑ์ที่พัฒนามาจากเทคโนโลยีผ้าทนไฟ:
ชุดป้องกันความร้อน/ไฟ: ในบางงานที่ต้องสัมผัสความร้อนสูงหรือใกล้เปลวไฟโดยตรง พนักงานอาจต้องสวมชุดที่ทำจากวัสดุผ้าทนไฟ เช่น ชุดนักผจญเพลิง ชุดทำงานในโรงหลอมเหล็ก เพื่อป้องกันร่างกายจากความร้อนและเปลวไฟ
6. การใช้งานเฉพาะทางอื่นๆ
ผ้าคลุมสำหรับงานซ่อมบำรุง (Temporary Cover): ใช้คลุมอุปกรณ์หรือพื้นที่ชั่วคราวระหว่างการซ่อมบำรุง เพื่อป้องกันประกายไฟหรือความร้อน
วัสดุรองรับในระบบกันไฟ (Firestop Systems): ในบางกรณี อาจใช้ผ้ากันไฟเป็นส่วนหนึ่งของระบบกันไฟในช่องเปิดของผนังหรือพื้นเพื่อป้องกันการลามไฟและควัน
การใช้งานผ้ากันไฟอย่างเหมาะสมในแต่ละจุด จะช่วยเพิ่มระดับความปลอดภัยในโรงงานอุตสาหกรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพ ลดความเสี่ยงจากอัคคีภัย และปกป้องทั้งชีวิตและทรัพย์สินครับ